Metody naturalne

 „polish” wersja

Tytuł mocno prześmiewczy, ale niestety jakże prawdziwy. Powszechnie wiadomo, że ludzką naturą jest ulegać modzie i ślepo za nią podążać. Tak jest np. w branży odzieżowej - w gumiakach jeździeckich (w których my jeźdźcy najczęściej wykonujemy  najbrudniejsze prace) spotkamy „trendy” panią przechadzającą się po ruchliwej galerii handlowej. Bezmyślne podążanie za tłumem bywa zgubne. Pamiętajmy, że popyt czyni podaż i ci bardziej przedsiębiorczy zrobią z tego biznes. To właśnie czekało metody naturalne w naszym kraju. Stały się maszynką do zarabiania pieniędzy. Zatarła się pierwotna potrzeba, jaką było rozumienie koni i bezstresowa, zrozumiała praca z nimi. W sklepach internetowych pojawiły się specjalne "kity do naturala”, stworzono super patenty (np. blokery uwiązu, carotstick’i), mnóstwo wydań oraz lekcji DVD, certyfikatów i dyplomów. Nowe zagadnienia i ich wynalazcy szumnie nazywający się Zaklinaczami Koni.

A do czego to wszystko prowadzi? Linki za grube dolary, które w sklepie rzemieślniczym kosztują kilka centów. Super patenty, bez których (wg. Autorów lekcji) nie uda nam się osiągnąć upragnionego celu, a konieczność ich zakupienia narzucają drogie DVD. PĘTA (de facto oferowane na stronie Jeździectwa Naturalnego Bez Tajemnic JNBT!), które same w sobie przeczą zasadom metody naturalnej, bo zmuszają konie do pewnych czynności sztucznie uniemożliwiając im ruch! Wszystko sprytnie przemyślane po to aby nabić kieszenie "wynalazcy" i zaślepić nabywcę. Certyfikaty/dyplomy które w ogólnym rozrachunku znaczą tyle co dyplom ukończenia szkoły podstawowej w CV osoby starającej się o stanowisko prezesa w wielkiej korporacji. Dla mnie sama nazwa JNBT to zbitek przeczących sobie słów – jak jeździectwo może być naturalne, jak sztucznym jest sama jazda na koniach... No przecież Matka Natura (ta sama co ma lodówkę pełną mrożonek HortexJ ) nie stworzyła konia z jeźdźcem na grzbiecie, tylko sam człowiek się tam posadził.

Zatem pytam się, gdzie jest ta wiedza, za którą tak naprawdę płacimy? Która ma zostać w głowie? Jaka jest jej słuszność i wartość? Dowiadujemy się, że musimy „przejść” kilka „level’ów” aby być certyfikowanym Zaklinaczem Koni - no proszę!

To może pora wtrącić parę słów o tej prawdziwej odmianie "naturala", która daleko stroni od tych super wymysłów, zanim wpadniemy w sidła przedsiębiorczych „biznesmenów”. Przede wszystkim poziomu zaawansowania nie możemy odmierzać ilością zaliczonych „level’i” (to sztuczny podział wprowadzony tylko po to abyśmy wiedzieli że nie płacimy za powietrze i ile jeszcze zapłacić będziemy musieli) ani liczbą zdobytych certyfikatów. Wyrażamy go godzinami praktyki poświęconej na konkretne zagadnienie. Tutaj prosty przykład – osoba, która skończyła kurs prawa jazdy i jest przed egzaminem oraz taka która świeżo go zdała, to ten sam poziom umiejętności. Tylko odpowiednia ilość godzin wyjeżdżonych samochodem w praktyce, czyni człowieka dobrym kierowcą.

Praktyka czyni Mistrzem. Metody naturalne trzeba czuć i rozmieć! Należy stosować je odruchowo, głęboko zakotwiczyć w pamięci motorycznej (pozdrawiam Angelike B.;) )
Cóż to za "zaklinacz" który pracuje podstawowym schematem? Recytowanie na pamięć bez dobrego zrozumienia mija się z celem i założeniami metod naturalnych. Przecież koń to inteligentne zwierzę i bardzo szybko uczy się "sztuczek" i markowania sygnałów, jeżeli widzi ze pewne jego zachowania (nie do końca zgodne z jego zdaniem) przynoszą upragniony efekt w postaci nagrody? Nagroda może być różnoraka: organoleptyczna lub psychologiczna (temat nagradzania konia omówię przy okazji innego wpisu). Ważne ze jest akcja i reakcja. Człowiek recytuje na pamięć schemat i koń też. Częsty widok na arenie początkujących zaklinaczy. Patrząc od drugiej strony, nie ma poważniejszego błędu, jak zaczniemy pracę naturalną, nie rozumiejąc  wszystkich sygnałów jakie wysyła nam koń. Kilkukrotnie „głuchy” i „niewidomy” człowiek bardzo szybko oducza wierzchowca rozmawiać i zachęca do zamykania się w sobie. Późniejsza praca z takim koniem staje się nad wyraz trudna, staje się długa i bardzo mozolna. Wówczas podczas naturalnego treningu częściej spotyka regres niż progres, a to dla zaklinacza jest demobilizujące. 

W takim razie, co jest potrzebne aby zacząć uczyć się pracy metodą naturalną?

Tutaj pseudotrenerzy pseudonauk naturalnych zacierają ręce w oczekiwaniu na to, że padną słowa, iż potrzeba zasobnego portfela i trylion patentów ze sklepu „naturalsowego”. Bzdura! Potrzebujecie przede wszystkim własnego konia, otwartego umysłu oraz szczerych chęci. Zanim się obejrzycie już będziecie potrafili rozmawiać z końmi. Dlaczego własnego konia? Musicie pamiętać, że praca naturalna to nie zabawa. Za każdym razem zostaje cząstka niej w naszym zwierzęciu – porównałabym to z piętnem. Tylko od was zależy czy pozytywna czy negatywna. Każda ingerencja psychologiczna w żywy organizm pozostawia swoje ślady. Szybkie efekty przynosi indywidualna praca z koniem którego mamy na wyłączność. Końskie charaktery są tak rożne jak odmiennych ludzi spotykamy przez całe swoje życie. Nie sztuką jest się nauczyć metod na pamięć. Docelowym osiągnięciem jest pojąć je, zrozumieć i umiejętnie zastosować w przypadku koni o odrębnych temperamentach. Praca z wierzchowcami, które maja kontakt z różnymi ludźmi jest bardzo trudna i ciężko jest prowadzić zrozumiały i satysfakcjonujący dla obu stron dialog. No tak, ale zaraz ktoś powie, ze przecież prawdziwy Zaklinacz potrafi dogadać się z każdym koniem. Odpowiedz jest prosta: prawdziwy Zaklinacz potrafi rozmawiać ze wszystkimi końmi, ale jak się uczył to rozmawiał (przynajmniej próbował) z jednym. Dużo łatwiej poznać jedno zwierzę i wyciągać słuszne wnioski niż ogarnąć od razu całe stado.

W takim razie jak i gdzie się uczyć?

Od doświadczonych zaklinaczy, którzy wiedzę czerpali od najznakomitszych mentorów. Jak nie ma takich w pobliżu lub sami nie czujemy się na siłach aby ocenić cudzą wiedzę, to pozostaje nam lektura fachowych książek (ogólnodostępnych np. w bibliotekach). Wiedzy nie powinno się czerpać z for internetowych, gdzie wypowiadają się ludzie anonimowi, a od takich autorów jak Monty Roberts. To prawdziwy Guru rdzennego „naturala”, a nie sztuczek magiczek - cudów na kiju czy szkoły cyrkowej. Przeczytaną i przyswojoną treść trzeba wdrażać w życie. Zaczynamy od wielogodzinnych obserwacji stada koni, podczas których należy próbować zrozumieć ich wzajemną relacje. Powinniśmy obserwować tak długo aż poszczególne interakcje, nawet te najsubtelniejsze, staną się dla nas wyraźne i oczywiste. Dopiero jak skończymy „prywatny kurs”, na który przeznaczymy "milion" godzin, a nie „milion monet”, zacznijmy prace ze swoim koniem. Po pewnym czasie zbudujemy piękna więź i pełne zrozumienie. „Odszyfrowanie” nastroju wierzchowca i dobór odpowiedniej reakcji będzie dla nas sprawą naturalną (zbieżność nazewnictwa?). To podstawa w budowaniu zaufania, a dalszej perspektywie "dziwnego" stada, gdzie przewodnik/mentor będzie tylko jeden – człowiek. 

Na koniec kilka słów o „anty-naturalsach”.

Jest ich równie wielu co zwolenników. Dziwi to, skoro metoda ta przynosi wymierne efekty, a konie pod jej wpływem stają się dużo lepiej jezdne/ opanowywane. Chętniej i szybciej się uczą. Najczęściej osoby przeciwne tej metodzie niezrozumiały jej pobudek lub miały nieprzyjemność obserwowania pseudonaturalsów lub „polish” wersji, w której często nabija się ludzi w butelkę. 
Apeluje do wszystkich, którzy chcą zacząć swoją przygodę z „naturalem”: nie dajcie się oszukać. Najlepsi Zaklinacze zapłacili za swoja wiedze kilogramami konsekwencji, kilometrami obserwacji i godzinami praktyku, a nie dwa i pół tysiąca  złotych plus certyfikat, którym można wytapetować ścianę łazienki.

WĘDZIDŁO

STUBBEN SteelTec Golden Wings

Od dzisiaj ja i mój koń testujemy innowacyjne wędzidło firmy Stubben. 
Model SteelTec Golden Wings w tym przypadku to podwójnie łamane kiełzno z przelotkami wykonane ze stopu słodkiej miedzi. Nasz test przeważająco będzie poddawał ocenie uczucie komfortu konia oraz sposób pracy wędzidła w pysku. 
"Rozgryziemy" temat, uwzględniając budowę anatomiczną konia, pod kątem mechanicznego funkcjonowania. Rozpatrzymy wpływ kiełzna na końską żuchwę oraz szczękę, a następnie precyzyjnie opiszemy wszystkie zalety, ale nie przemilczymy wad. 

Przyświeca nam jedna z naczelnych zasad etycznych: Primum non nocere ("Po pierwsze nie szkodzić")

Producent zmyślnymi "skrzydełkami" chciał zmiękczyć i umilić pracę wędzidła, tak aby koń nie czuł bólu (wyeliminować efekt "dziadka do orzechów") oraz chętnie poddawał się jego działaniu. Przelotki umożliwiają cztery sposoby zapięcia wodzy oraz pasków policzkowych - sprawdzimy każdą opcję i napiszemy, która według nas jest najlepsza.  

Test będzie trwał cały miesiąc - czekajcie cierpliwie na jego efekty.

(Testowanie sprzętu pochłania przede wszystkim dużo czasu. Przy prowadzeniu bloga liczą się regularne, treściwe i częste wpisy. Inaczej blog nie ma racji bytu. Dzisiaj spojrzałam na ostatni wpis - sprzed tygodnia. Pomyślałam, że tak być nie może i postanowiłam, że poszerzę horyzont o to czym zajmuje się na co dzień - o pracę z końmi. Na wstępie lekka opowieść z minionego tygodnia. W przyszłości tajniki pracy z końmi na prawdziwych przykładach. Już teraz możecie zgłaszać swoje pytania dotyczące koni lub proponować zagadnienia do poruszenia poprzez blog lub na drodze mailowej: equesttest@gmail.com)

Zimowa sesja zdjęciowa

(prywatnie)

Zrobienie dobrego zdjęcia zwierzęcia w ruchu jest niezwykle trudne i wymaga dobrego oka fotografa (w tym przypadku - "czującego" jeździectwo) oraz doświadczenia w tym temacie. Uchwycić piękno i dynamikę konia zachowując pełną ostrość szalejącego modela jest niezwykle trudne. Często wykonujemy 100 zdjęć, z których zaledwie 5 nadaje się do dalszej publikacji. Chciałabym opowiedzieć Wam historię sesji zdjęciowej jednego z moich koni. 

Gniady, 7 letni ogier rasy OO o nieposkromionych pokładach energii to trudny obiekt do fotografowania. Dodatkowo do zdjęć w ruchu potrzebne są dwie osoby: jedna "pstrykająca" druga odpowiedzialna za "tresurę" konia. Tresurę? Tak, nie pomyliłam się. Układam konie metodami naturalnymi (wg. zasad Montego Robertsa) więc ze swoimi końmi tworzę stado, gdzie przewodnik jest tylko jeden. Jest to dla mnie jedyna i słuszna metoda komunikacji. Dbam o poczcie bezpieczeństwa i o azyl w boksie konia. Czemu to jest takie ważne? Otóż podczas tej zimowej sesji mój rumak od razu na wstępie tak się rozbrykał, że postanowił poszerzyć zakres terenu do biegania i luzem wbiegł na teren stajni. Fotograf zbladł. Ja podążyłam za nim dość spiesznie, w końcu to ogier. Luzem. Przy klaczach. I to co się później wydarzyło przypieczętowało słuszność mojej metody. Ten dziki zwierz w połowie drogi zorientował się, że "stado" zniknęło mu z oczu. W ataku paniki postanowił udać się tam gdzie bezpiecznie - do boksu - do azylu. Kiedy dotarłam do stajni okazało się, że tętniący testosteronem koń stoi przed swoim boksem (który się niechcący zamknął) i czeka aby ktoś go do niego wpuścił. Nie poleciał do klaczy, nie poszedł niszczyć wszystkiego co żyje. Dumna wpuściłam go do boksu, takie zachowanie nagrodziłam dając mu chwilę spokoju i ponownie wyprowadziłam na sesje zdjęciową klepiąc go po szyi z wielkim uznaniem. 

Jednak to nie był koniec niespodzianki dla mistrza aparatu. 

Z reguły najlepsze ujęcia koni są wtedy kiedy zwierzaki są wystane lub ktoś za nimi biega z uwiązem/batem i ponagla. Mój do wystanych nigdy nie należał, ale doskonale rozumie komendę odsyłającą i przywołującą. O ile ode mnie biegł z pięknym "arabskim bukietem", ale głową odwróconą w moim kierunku o tyle do mnie pędził na pełnych obrotach - tzw. ile fabryka dała i to wszystko na skinienie jednym palcem. Po 10 minutach mieliśmy TE wymarzone ujęcia na kliszy, a raczej na karcie pamięci, a koń przywołany do zbiórki sam wcisnął głowę w kantar, dając do zrozumienia, że jest już gotowy do powrotu.

Do tej pory nie wiem, która mina fotografa była bardziej bezcenna - czy podczas szaleńczego powrotu konia do stajni czy podczas samej sesji. Tego dnia po raz kolejny udowodniłam moc metody Montego. Że praca z koniem w sposób dla niego zrozumiały jest najbardziej opłacalna. Prawda, może jakiś czas trwać, ale każdy słodki owoc musi długo dojrzewać, a pośpiech jest wskazany tylko przy łapaniu pcheł! 

Zostawiam Was z tą myślą, aż do następnego wpisu:)